WEEKBLAD m bes
N°. 50.
1848.
M BET
BE AANSTAANDE VERKIEZINGEN."
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGENVERTOGEN enz.
SESS&& «JAAR®ASG.
-01G s N H E T r
h m Q O
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
itgegeren bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep.
De l'rijs is 80 Cts. in de drie maanden en voor
ie buitensteden franto per post 90 cents. Men
abonneert licli bij de Boekhandelaren en Postkan
toren zijner woonplaats.
I A A I 0 A
ADVERTENTIEN gelieve men ongeregeld aan
den Uitgever in te zenden uiterlijk Zaturdagsdei
middags ten 12 ure de prijs van 1 tot 4 regels
is GO centen voor eiken regel meer 15 centen,
behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing.
27 K OTEHBSE.
Toor de laatste maal spreken wij over de aanstaande verkiezingen
weldra zullen wij gelegenheid hebben om oordeel over den afloop der
•verkiezingen te uiten.
Het moge niemand verdrieten in de laatste nummers geen ander onder
werp te zien aangeroerd; het is dat onderwerp, dat ieders gedachten ver
ruit en welks belangrijkheid alleen eene herhaling van wat vroeger gezegd
is, zou verschoon en en wij, die door niets, ook als wij mogten dwa
len clan door de zuiverste vaderlandsliefde zonder eenige achter-gedachte
worden .gedrevenvrij zouden meunen aan onzen pügt te kort te doen, in
dien wij in den beperkten kring onzer lezers de belangstelling niet le
vendig bielden en dc gedachten naar andere zaken deden afdwalen.
Wij strijden niet als vijanden van den Heer van Leeuwen, noch als
vrienden van den Heer S. Ade Moraazwij strijden voor beginselen,
en nis wij den lieer dc Moraaz boven den ander aanbevelen het is niet
omdat eenige voorliefde voor zijn persoon ons bezielt, maar omdat wij in
hem beginselen zien vertegenwoordigd, die de onze zijn; die naar onze
overtuiging tot ontwikkeling van den volksgeesttot heil des vaderlands
zullen leiden.
Wij hebben bij onze laatste toespraak tot onze kieaer3 nog een ernstig
woord tot ben te rigfen.
Wij hebben de oude grondwet zien werken; wat was bet resultaat der
verkiezingen? In de steden, zag men de slemgeregtigden zelden de billet—
ten invullen, als het niet was om een lid der familie of een goeden vriend
in bet kiezers-collegie te brengen, bij den eenvoudige vei zocht de bode
of policie-bediende gewoonlijk, om maar te teekenen, men zou het voor
hem wel invullen. De aftredende kiezer werd altijd herkozenomdat
men niet kon weten of hij in denzelfden geest gestemd had. Dc kiezers
kozen da leden van den raad, die meestal zelve kiezers warenen daar
de leden van den raad voor hun leven werden benoemd hield voor het
vervolg alle invloed van den stemgeregtigde op de keuze van het lid der
Provinciale Staten, of het lid der Staten-Generaal op. Op bet platteland
was bet trappen-stelsel iets liberaler; maar wat wisten de stemgeregtigden
hoe ieder kiezer stemde, hoe liet lid der Provinciale Staten zich in zijne
vergadering gedroeg.
bij bet onbeduidende, bij de weinige werking die men van de eerste
keuze zag, werd zij met gioole onverschilligheid behandeld en men vroeg
meer, of de te kiezene tot eene zoogenaamde fatsoenlijke familie behoor
de, of door vermogen in het licht geplaatst was, dan naar eenige begin
selen, en het gevolg was dat alle invloed gerankte in handen van cöterien
van een zekere aristocratie, en wat heil is uit eene vertegenwoordiging
daaruit voortgesproten, geboren Niets] "Wij hebben onzen schuldenlast
tot eene verpletterende zwaarte zien opstapelen en de grootste helft van
bet koningrijk zich zien afscheiden. Nooit beloonde de vertegenwoordi
ging eenige energie; men mogt soms bij de kreten vnn verontwaardiging
die uit de borst der Natie oprezen en zich in de dagbladen deden hoo-
icu, met dreigende woorden eene vreeselijke houding aannemen, weidra
liet men bij de zoele, maar ijdeie beloften d^r regering het zwaard zak
ken en volgde haar leidzaam. En hoe kon het anders, daar de verte
genwoordiging, builen de Natie gekozen, in haar geen steun vond, en de
coterie, die uit mannen met posten en betrekkingen meestal bestond,
geen steun kon geven? Het trappen-stelsel al ware het ook met één
trap moet daartoe altijd leiden het is het daarstellen eener coterie die
eerder gehoor geeft aan de stem van hoven, dan aan die welke van onder
komt. Vrijheid van godsdienstvrijheid van onderwijs bestond er niet. Hebben
wij niet jaren achtereen de afgescheidenen met geldboeten en gevangenis
straffen zien vervolgen, wier eenige misdaad was, dat xij rustig binnens
kamers in gebeden en gezang hunne godsdienst oefenden. De Hoomsch-
gezinden zagen velen hunner regtmatige grieven onverhoord. Het onder
wijs was aan banden die dikwerf door liet bestuur knellend en pijnlijk
werden toegetrokken. Maar de aristocratie zag hare godsdienstoefening
beschermd, zag haren wensch bij het onderwijs bevredigd, en daarom
kwam er geen verandering.
En was dan hiervan het gevolg eene algemeenc verdraagzaamheid die
men opgaf als de vrucht van dat stelsel In naam ja; inderdaad neen!
De onverdraagzaamheid werd er door gevoed. Die dc vertrouwelijke ge
sprekken van Protestanten of Roomsch-Katkolijken heeft bijgewoondzal
moeten erkennendat die hooggeroemde verdraagzaamheid eene ijdeie
klank was, een uiterlijk vernis, waarmede de maatschappij was bestreken,
maar niet in haar was doorgedrongen. En hoe zou bet mogelijk zijn dat
uit onbillijkheid, uit onregt goede vruchten zouden voortspruiten?
Het regt van vereeniging, dat wij in de afgescheidenen op het gods
dienstig terrein zagen miskennen werd op het staatkundig gebied met
zulke argus-oogen bewaakt, dat zelfs de bescheiden Amstel-vereeniging
zich achter de vorm eener gewone aocieteit moest verschuilen
De wijzigingen in de grondwet hebben thans andere beginselen er in
gebragt. De regtslreeksche verkiezingen zullende vertegenwoordigers eene
kracht geven, vroeger ongekend. Zij zijn niet meer de vertegenwoonligers
van 400 a 500 personen, wier bevoegdheid een product was van familie
combinatiën, of cöteriegunstmaar zij worden thans geroepen door de
stemmen vnn 15 a 20 duizend hunner medeburgers.
Zullen wij ons blootstellen dat eene hooge census dat getal bekrimpe
opdat op liet kleiner getal de invloed van boven des te krachtiger ga
werken
Als het regt van vereeniging, ais het onderwijs bij de wet geregeld moet
worden, zullen wij daarover eenen afgevaardigde laten oordeelen die voor
de ruimte weike de grondwet laat, beangstigd daartegen gestemd heeft?
luglstreeksche verkiezingen met liet regt van vereeniging beiden op
eenen milde voet geregeld, kunnen alleen eene krachtige politieke ontwik
keling van de Natie sehenken. Onredelijke beperkingen noodelooxe
banden zuilen wrevel en onrust broeden. Bij eene natie ordelievend als
de onze, rustig, vol eerbied voor zijne regenten en voor de wet, kan
de grens ruim gezet worden en de trek om diegrenzen te overschrijden,
zal te geringer zijn, als men te minder fietf aan de gestelde palen zal
stooten. sft.
Vrijheid van onderw-ijs en vrijheid vaiV/gbdsdienst zal de ware v
zaamheid kweeken, omdat niemand haSfc-."kal koesteren wegens iftMTéfu*
ding of verdiukking. Ook daar zal het gelden, hoe meerder rnimie hoV
