VSsrs stj clairoiii des te grooler! Waar wie Weet wat heden'ó! morgen nog
»pda,igt
"Edoch, liever heden dan morgen mijne Heeren! die nog eenig geschikt
hoek wei k te missen hebt. Ik heb op mij genomen een catalogus Ie schrij
ven. Deze moet gedrukt en verspreid, voordat ons eigenlijk werkde
uitdeeling .nmaDgen kan. En kunt gij nergens iets vinden, weet gij
geen ander middel om de directie te helpen, ei lievelaat het dan
tóch hier «n daar niet ontbreken aan uwe opwekking, om van het be
faamde of bestaande gebruik te maken. Gij lleeien! Gij Bazen! gij al
len, die, behalve geld en goed, ook min ol meer kracbtigen invloed op
anderen hebt, gij kunt zoo veel doenLaat ons werken terwijl het dag is 1
En nu een paar woorden tot onze aanstaande lezers! Gij hebt misschien
al eens gevraagd: »Wat is dat voor een ding? Wat wil de Directie
toch? Moet het ook weer centen kosten?" Ik wil u antwooiden.
De Directie wil den regten leeslust wekken en bevredigen, bij elk die
daarvan gebruik wil maken, maar liefst, niet bij de zoodanigendie er
niet aan denken om een boek in handen Ie nemen dewijl zij niet weten
wat lezen is! Dat zou bijkans onmogelijk weten! Maar bij die mensclien
(huisvaders en moedersjongelieden enz.) welke gaarne wat vrolijks, wat
leerzaams, wat onderhoudends, wat nuttigs, wal goeds en degelijks lezen
willen, maar wien het niet voegt, alle weken eenige centen naar eene
andere leesbibliotheek Ie brengen,' veel minder dikwijls of gestadig nieu
we boeken aan te koopen. Wil iemand die tot een geheel anderen
(b. v. hongeren) stand behoort, eenig werk lezen dat eiders niet zoo
gemakkelijk te krijgen is, wij zullen hel hem niet weigeren 0)ider ons,
verzeker ik u, dat ik menig werk, hetwelk reeds ontvangen en openge
sneden is, op staanden voet zou willen koopen; maar, »die koopt moet
ook betalen
Gij vraagt: »Kozt uwe leesbibliotheek dan niets?" Ik antwoord:
»Net zoo als ge wilt!" Wij zullen waarschijnlijk voor den catalogus u
rrn stuiver afvragen. Ziet daar alles! En wie dat niet betalen kan, is
vrij! Voor dezen tn genen wil het Departement betalen, gelijk het nu,
door onze tusschenkomstde boeken verzamelt! Er is namelijk een groote
stapel van Amsterdam onlboden eis ontvangen. Sommige plaatsgenooten
hebben een aantal andere boeken daarbij gevoegd. Het Dtpaitemen! on
dersteunt ons met geld en zal daarmede voortgaanwanneer gijlezers1
met daden toont dut het u aangenaam en nuttig is! Zoodra de boeken
lijst gereed is waaischijnlijk vooraan in bet Kieuwejaar), hopen wij in
de Franscbo school, Maandags avonds [Int uur zult gij wel nader hoo
ien]! klaar te staan oin de hoeken van uwe keuze uit te reikeu en te
verwisselen. Nadere bepalingen vindt gij op uwen caialoguv!
Aanstaande lezers! Waaide vrienden! Hel verheugt mij hartelijk dat
het met deze inrigling reeds zoo ver gekomzn is. Maar wanneer zij stand
raogt houden, wanneer gij vlijtig en zindelijk, tot uw genoegen en uit
spanning, tot uw waarachtig nut en voordeel gebiuik mogt maken van
de boekeu, die er zijn of dia wij nog hopen te ontvangen rn aan Ie koo
pen; wanneer ik vroeg of laat met deze inrigling vernieuwde en verbeterde
Volksvoorlezingen mogt verbinden en alioo mijne medemenscnenmet
Gods hulp wijzer en beter zag worden dat zou mij nog veel meer ver
blijden 1 Hiiaivoor zou ik Hem innig danken: die al wat goed is, geeft,
en aan Wien ik ook dit gedeelte van mijn werk ootmoedig opdrage.
T. DOUWES DEKKER.
Niet zonder medeweten van de Directie.
IWKEZOüSEI.
Vernomen hebbende, dat,, niettegenstaande mijne herhaalde betuiging,
dat in mijn stukje: de kiezers van wolverasimmtnfctsgeene plaatselijke
toespelingen zijn vervat, nogtans, bij al den bijval, dien bel overigens
ondervond, enkelen er aanleiding uit nemen, om mijne goede bedoelingen
te verdenken of verdacht te maken; zoo reken ik hel mij zeiven verpligt
nog list navolgende ter toelichting het publiek medetedeelen.
Het stukje bevat niets dan eene Type van onzen lijd opgesteld voor
gelezen en uitgegeven; met het, naar ik meen, edel doel, om bij de be
staan hebbende spanning de goede luim, dat eerste kenmerk van vrij
zinnigheid te doen bewaren. Het is bekend, hoe, bij vooibeeld in En-
gela ndbij alle middelen diebij gelegenheden, als wauover hel bewus
te geschrift handelt, worden aangewend, juist die goede luim, de Na
tionale eenheid bewaart, en de nadenkende zal inzien, dat deze genoeg
zaam de eenige weg is, om, bij dergelijk© spanning die eenheid le hand
haven en te bewaren. De Type nu, die ik bedoel, is uitgedrukt in een
«eer eenvoudig verdichtseltjehoedanig zich hierloe gemakkelijk liet vin
den, een verdichtseltje, dat, naarmate het eenvoudiger en nietiger i*te
minder aanleiding geven moetom het als een «afdruk van een of ander
subdistiict te doen beschouwen. Wie echter weel, wat een Type is, weel
ook, dat die overal van eenige toepassing is en behoort te wezen. Bui
cn ook dus alleen is mijn stukje ovtral eemgzins overal welligt evenzeer
en eigenlijk eehter neigens toepasselijk. In welk district het moge gele
zen worden, zal men toespelingen op hetzelve kunnen vinden; even als
men in elk lid van eene familie een algemeene familietrek dut of zoo
gewijzigd, wedervindt. Het spreekt van zelf, dat ik de vrije verkiezingen
hier niet van hare noodige en ernstige zijde kan noeh mogt voorstellen/
genoeg als ik de gebreken er Yan van hunne minder schadelijke zijd»
leerde kennen. Voorstander van de vrije verkiezingen als ik ben zal
niemand mij willen opleggen, levens de gebreken, die er welig in lie
ren, te huldigen. Veeleer, zal ik, naarmate ik er meer voorstander van.
ben, te meer die gebreken naar mijne wijze moeten trachten te keer gaan.
Dat nu deze wijze ingang vindt, bewees mij en de toejuiching bij de voor
drag! en het debiet van liet stukje, dat, in weinige dagen aanmerkelijk
is, ofschoon het niet in commissie is verzonden.
Eene rede te meer, waaiom ik de<e toelichting laat plaatsen is, dat
ik, door den bijval van een degelijk publiek aangespoord, op den inge
slagen weg denk vooittegaan, met Typen van onzen tijd le geven, zo®
is mijn voornemen, om welligt na korte weken, liet pubhek een drama
aan le bieden, getiteld: De Ultra's, waarin ik ultra-vrijzinnigen tegen
ultra-behoudershoedanigen ik hoop en geloof, dat in Nedeiland niet
bestaan,overstellerirle beider overdrevenheid denk te schilderen en te
vens aan le wijzen, hoe gemakkelijk men, als men van de overdrijving
afziet, ziek verstaan kan. Ook daar zullen het slechts gebreken zijn,
welke ik, op mijne wijze zal tr.achten tegen te gaan. Slen zou dus ook
daar even «als hier onderstand ef verkeerde neigingen verraden, of toonefe
dat men de schoenen zich af anderen wilde aantrekken, wanneer rneo m
toespelingen op peisonen in zocht.
Du bewustbehl mijner goede bedoelingen verheft mij wel boven dea
blaam, dien welligt enkeit-n door verkeeide uhieggiiig, op mij trachten tc
werpen en ik berust en zal altijd berusten in het oordeel «Ier verslandigea
en wclgezinden. Echter heb ik gemeend zoo mogelijk misverstand t»
moeten tegengaan en bekrompener oordeel vellingen te moeten trachten t®
voorkomen door mij die «achter zulk werk noodwendig meet verscholen
zijn voor een oogenblik in het licht te vertoonen waarin ik wensch t®
staan en begeer te leven. Wie meenen mogt, .dat ik in mijne betrekking
inij liever in het geheel met dergelijke zaken niet moest inlaten verwijs
ik naar het wereldberoemde gezegde, eenmaal naar n cn wil weten,
door den edelen JLaelius Terentius ter verbreiding medegedeeld: hom
cum nihil humain a me alienum puto
Alkmaar, '20 December 184.8.
Dr. A. niRSCUIG.
Het bovenstaande stuk van den Heer JUirschighebben wij geene plaat
sing willen weigeren, ofschoon liet ons voorkomt dal ieder die verstandig
denkt zich niet om de schildering van lie'geen aan de beste zaak soms
bebsgchelijk mag gevonden worden zal ergeren, en die niet verstandig
denkt en overal geheime nevenbedoelingen zoekt, meestal niet te over
tuigen is. Wij voorstanders van rrgtstieeksche verkiezingen, zelfs op ee*
zeer ruime schaal, hebben niets er in gevouden dal ons kwade luim kom
gaande maken.
Het nu dezer dagen bij J. Dl. E. DIeijer le Amslerdam uitgekomen
fragment, van een blijspel, getiteld: de vergaderzaal van godsdienstige
cn staatkundige pariijtn of de ondervinding van een kufjijhuisknecht
schetst met veel geest een bijeenkomst van ultra-behoudeismisschien
wel door een behouder geschreven die ook het dwaze doordrijven v«n
sommige hoofden door eene overdreven voorstelling heeft belagchelijk wil
len maken om zoodoende zijne vrienden de oogen te openen.
Eed.—
CORRESPONDENTIE.
Een ingezetenen van Alkmaar nootligt zijno siadgenootcn
uil om op aanstaanden Nieuwjaarsdag eene gocdo fooi aass
de Nachtwacht! uit lo reiken, daar er de vorige week van
maandag op dingsdag, bij meer dun 20 burgers, zelfs bj
hen die tegenover liet wachthuis wonen, de handvatsels der
schel! cn zijn afgebroken en medegenomen en zulks een bewys
levert hoezeer die lieden voor do burgerij wakenHij
vermaant tevens vier Hecrljes zich wal ingetogener te ge
dragen daar bet bedrijven van straatschenderij hen achter
