WEEKBLAD van den
EN HETf
Onvrij territoir van den Helder.
V
ACHTSTE JMKCA\«.
N°. 27.
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
uitgegeven bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep.
De Prijs is 80 Cts. in de drie maanden en voor
de buitensteden franco per post 90 cents. Men
abonneert zich bij de Boekhandelaren en Postkan
toren tijner woonplaats.
MAANDAG
UiGEN ust r
Mn, G°*ö
1850.
iv 1H!t
l».
ADVERTENTIES gelieve men ongezegeld aan
den Uitgever in te zenden, uiterlijk Zaturdagsdes
middags ten 12 ure de prijs van 1 tot 4 regels
is 60 centen voor eiken regel meer 15 center
behalve 35 centen zegelregt Toor elke plaatsing.
1 J L IJ.
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VEKTOOGEN enz.
In ons vorig nummer maakten wij melding van een adres der
stedelijke regering van Amsterdam, den Koning aangeboden, en
meenen daarbij te hebben aangetoond, dat men zich zeer ten on-
regte op overeenkomsten beriep, die inderdaad niet bestaan.
Dit adres beroept zich ecliter niet alleen op gronden van regt;
maar ook op die van billijkheid en wenschelijkheid. Wij willen ook
deze gronden aan een onderzoek onderwerpen.
1. Het wenschelijke. Zie hier wat in substantie bet adres in
houdt.
/.Amsterdam is nog de aanzienlijkste stad, en heeft het groote
voorregtenhet kan niet worden ontkenddat het met groote
//bezwaren te kampen lieeft; dat het vele behoeftigen in zijn
//midden telt; dat de middelen van bestaan niet zoo overvloedig
vloeijen. Zeker voor Amsterdam kan het niet wenschelijk zijn,
u in de bronnen van zijne welvaart bedreigd te worden. Jlaar ook
in het algemeen belang is liet gevaarlijk. Middenpunten van
grooten handel en nijverheid werken weldadig voor het geheel.
u Het kan moeijelijk ontkend worden, dat Amsterdam de voor-
naamste hefboom is voor onzen binnenlandschen handelvan
binnenlandsche scheepvaart, van fabrijkmatige nijverheid, van
alle groote industriële ondernemingentot zelfs van onzen iand-
bouw. Voorzeker genoeg om te staven, dat het bijzonder bc-
lang van Amsterdamook dat is van liet algemeen.
.Maar daarenboven al neemt men aan, dat hetgeen Amster-
dam mogt verliezen, door den Helder zal worden gewonnen,
r dan nog blijft de vraagof zoodanige verplaatsing van kapita-
lcn en van vertier, daarmede verbonden, wenschelijk is. Men
verlieze toch niet uit het oog, dat den Helder gelegen is aan
ccnen uithoek van liet rijk, in de onniiddelijke nabijheid van dc
belangrijke werkenbestemd ter verdediging der aldaar aangc-
legde inrigtingen onzer nationale zcemagt. Dij buitenlandsche
oorlogen staat den Helder aan dc gevaren van den krijg bloot.
Dij eiken slag, den Helder toegebragt, zal rr.en dan Nederland
»te gevoeliger aangrijpen. De landing van een Engelscli-llussisch
leger, liet verlaten der batterijen van den Helder, cn de daar-
op gevolgde overgiftc van 's Lands oorlogschepen in 1799, be
lwijzen maar al te zeer, dat de vrees daarvoor niet overdreven
is."
Deze argumenten meenen wij dus te kunnen zamenvatten: Het
is wenschelijk, dat Amsterdam, een middenpunt van uitgebreiden
handel blijft voor het binnenland. Het is niet wenschelijk, dat een
ligt te nemen, of te bombarderen plaats, de stapelplaats van den
handel zij.
beide stellingen zijn volkomen waar; maar onder zekere beper
kingen en voorwaarden:
Het is ontegenzeggelijk, dat hoe grooter de welvaart is van Am
sterdam, hoe meer voordeel ook voor het land in het algemeen
genoten wordt. Er is niets ongerijmder, dan afgunst te toonen
voor den bloei van eene andere plaats. Maar wanneer is die bloei
voordeelig? Als hij natuurlijk is; niet, als hij ten koste van ande
re plaatsen wordt verkregen. NV ij kennen hier op aarde nog niets,
dat wij eenen duur, tot aan het einde der dagen durven voorspel
len. Amsterdam is van een nietig dorp eene der magtigste steden
geworden. Zij is achteruit gegaan. Nog is het eene aanzienlijke
stad, en wij wensclien niets vuriger, dan dat het nog lang dien
naam zal verdienendan dat het tot heil van het algemeen in wel
vaart zal toenemen; maar die bloei moet een gevolg zijn van eigen
levenskracht, niet door kunst gekweekt.
Drengt de loop der zaken haren ondergang mede, te vergeef»
beproeft gij dien tegen te houden. Al wildet gij allen buitenlandschen
handel tot Amsterdam beperken, Amsterdam tot de eenige los- en
ladingplaats van ons rijk maken. Te vergeefs. Tien, twintig ja
ren moogt gij door de kunst rijke bloesems cn talrijke vruchten
kweeken. Eensklaps hoort gij den valdie dan te dieper isnaar
mate men door kunst de stad hooger heeft opgevoerd.
Heeft het algemeen bij den bloei van Amsterdam belang, het is
niet minder waar, dat Amsterdam belang heeft bij den bloei van
andere plaatsen. Wanneer Amsterdam zich wil verrijken, of staan
de houden, ten koste van eene andere plaats, het benadeelt zich-
zelve.
Het is dus volkomen waar, wat het adres zegt, dat het voor het
algemeen wenschelijk is, dat Amsterdam eene bloeijendc stad zij;
maar het is niet minder waar, dat het evenzeer in het algemeen
belang is, dat alle andere plaatsen blocijen; en dat nergens hier
door kunst de bloei wordt bevorderd, daar door kunst wordt tegen
gehouden; maar dat ieder zijne ontwikkeling vrijelijk volge,zooals
die in den loop der tijden zich openbare. Het is boven alles wen
schelijk, dat nergens de natuurlijke loop weerstand vinde en wij
zeggen het met te meer nadruk, omdat wij overtuigd zijn, dat
neer Amsterdam eenmaal zijn verlies, dat bij dpor verplant
lier enkele industriële, of commerciële onde^jjtnning zal vc:
zal kunnen opwegen tegen de voordeelcn cd de gemakken,
Amsterdamsche handel in de vrijheidaan jóen Helder geschonden
zal vinden, de balans niet ongunstig zaDftaan, zoodat al waib er
tv.
irr— j
