HELDER ES het NIEUWEDIEP.
W°. 25.
Go
DEX
1852.
Handel op Holland.
TIENDE JAARGANG.
JIVl
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
uitgegeven bij O. BAKKER Bz.le Nieuwediep
De prijs is 80 cents in de drie maanden en voor
de buitensteden franco per jiost 90 cents. Men
abonneert lich bij de Boekhandelaren en Postkan
toren zijner woonplaats.
M X X Ta B A
ADVERTENTIES gelieve men ongezegeld aan
den Uitgever in le zenden, uiterlijk Zaturdags des
middags ten 12 ure; de prijs van 1 lol 4 regels
is GO centen, voor eiken regel meer 15 centen,
behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing.
14L JUK IJ.
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VEKTOOGEN enz.
Wij nemen uit het engelsch dagblad The Times het onderstaand
artikel over, dat wel verdient onder de aandacht van ons Publiek
gebragt te worden:
u Door de nederlandsche Regering is onlangs een besluit geno
men dat voor den handel op Holland niet zonder gewigt is.
Bij Koninklijk besluit van den 3den October jl. is de gemeen
te van den Helder, gelegen aan de haven van het Nieuwedieptot
los- en ladingplaats aangewezen.
t Den Helder is gelegen op het noordelijk punt van Noordhol
land en was voor een dertigtal jaren nog een dorp van slechts
1000 a 1200 zielen, op ruim een kwartier uurs afstand van de ha
ven gelegen.
De koopvaardijschepen die in Texel binnenkwamen grooten-
deels voor Amsterdam bestemd bleven op de reede liggen (indien
ijsgang of storm hen niet in de haven dreef) totdat een gunstige
wind hun gelegenheid gaf over de Zuiderzee naar hunne destinatie
op te zeilen.
De toenemende verzanding van het IJwaaraan Amsterdam ge
legen is, bewoog het nedcrlandsch gouvernement tot het doen gra
ven ran het groot noordhollandsch Kanaal, waardoor de schepen
uit de liaven van het Nieuwediep, binnendoor tot Arasterdam kon
den naderen. Tegelijker tijd werd aan het Nieuwediep eene groote
uitbreiding gegeven aan de daar bestaande uitrustingwerf voor oor
logschepen.
u Deze beide omstandigheden werkten krachtig tot vermeerdering
van de welvaart en van dc bevolking dier gemeente. Bijna alle
koopvaardijschepen, voor Amsterdam gedestineerdkwamen in het
Nieuwediep binnen. Velen moeten daar in ligterschepen een deel
hunner lading overdoenvoor dat zij bet noordhollandsch Kanaal
kunnen passeren, of blijven, ten gevolge van tegenwind, die hen
het uitzeilen belet, of van ijs in genoemd Kanaal, korteren of lan-
geren tijd in de haven vertoevenen bevorderden daardoor de wel
vaart van die plaats. Van jaar tot jaar rezen meer en meer de
huizen als uit den grond op; de afstand tusschen de haven en het
dorp en de terreinen rondom de dokken cn werven werden door
gebouwen ingenomen, en de bevolking steeg tot ver boven de
10,000 bewoners.
Echter bleef den Helder zelve buiten dc algemccnc handelsbe
weging. Zij werd geacht kit het zoogenaamd onvrij territoir te
behooren, waar ter bewaking van frauduleusen invoer van goede
ren, aan inkomende regten of accijnsen onderworpen, ieder inge
zeten onder bet voortdurend toezigt van de Rijks-ambtenaren gesteld
was. Het was verboden derwaarts eenige koopwaar aan te voeren
dan voor de eigene comsumtie der plaats; het was verboden van
daar eenige waren naar elders te verzendenhet was verboden daar
eenige fabrijk van handelsartikelen op te rigten. In de laaUta ja
ren was men daar slechts in zoo ver afgeweken, dat aan de haven
van het Nieuwediep het verzenden van vee voor de londensche markt
werd toegestaan en soms aan een enkelen ondernemer, bij even
zeldzame als willekeurige uitzondering, werd veroorloofd een of
meer ladingen steenkolen voor binnenlandsche comsumtie te doen
aanvoeren.
Die toestand liceft thans opgehouden; de gemeente den Helder
wordt niet langer geacht onder het onvrij territoir te zijn begre-
.pen; zij is bij bovengemeld besluit tot los- en ladingplaats aange
wezen.
r Om liet gewigt van dien maatregel voor den handel op Hol
land te waarderen, is bet noodig op te merken, dat dc haven van
het Nieuwediep onbetwistbaar de schoonste en veiligste en meest
toegankelijke haven van Holland is, en tevens, als gelegen aan de
Zuiderzee, de beste gelegenheid aanbiedt, om met de minste kosten
door de buitcnlandscbe scheepvaart de waren naar andere plaatsen
af te zetten.
v Gelegen aan den uitersten hoek van Noordholland, verschaft
de Zuiderzee haar eene gemakkelijke en veilige gemeenschap met
de provinciën Friesland, DrentheOverijsselGelderland en Utrecht,
allen aan deze binnenzee gelegen. Met Amsterdam is zij zoowel
door de Zuiderzee, als door liet groot noordhollandsch Kanaal, dat
deze provincie in hare lengte doorsnijdt, verbonden. Over de Zui
derzee reikt zij langs de rivier den iJsel de hand aan het levendi
ge Kampen, en van daar, deze rivier hooger op, vindt zij den weg
tot in den Rijn.
Voor ruim drie jaren bestond liet voornemen om ccnen spoor
weg van het Nieuwediep tot Amsterdam daar te stellen, die in ver
binding zou worden gebragt met den Rijn-spoorweg. Deze onder
neming, die de schoonste haven van Holland met de grootste koop
stad van dat rijk zou hebben vereenigd, is door de gebeurtenissen
van bet jaar 1848 niet tot stand gekomen. Men mag echter ver
wachten dat dit plan te eenigertijd op nieuw zal worden opgevat
en terwijl intuiscbcn de onderhandelingen tusschen dc nederlandsche
en pruisische Regeringen de verlenging van den Rijnspoorweg van
Arnhem tot aan de duitsche spoorwegelf 'verzefcerönzal dc hajgïpr
van het Nieuwediep, dan zoowel do«(r dc snelle gTÉhncenschatt'ttej' v
spoorwegen sis door de goedkoopc^ 'getncéhsëbap tjj wat-er langs
/V - -*V
i V/.i wn t-
